Ngày 07/12/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 86/2023/NĐ-CP quy định về khung tiêu chuẩn và trình tự, thủ tục, hồ sơ xét tặng danh hiệu "Gia đình văn hóa", "Thôn, tổ dân phố văn hóa", "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu". Nghị định số 122/2018/NĐ-CP ngày 17 tháng 9 năm 2018 của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Ấp văn hóa”, “Bản văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa” hết hiệu lực kể từ ngày Nghị định trên có hiệu lực thi hành.

Có thể nói, việc ban hành Nghị định số 122/2018/NĐ-CP đã làm thay đổi về nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân về công tác xây dựng đời sống văn hóa trong gia đình và cộng đồng, góp phần thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, làm cho văn hóa gắn kết chặt chẽvà thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc trong xây dựng khối Đại đoàn kếtdân tộc, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, nâng cao dân trí, đảm bảo nhu cầu hưởng thụ về vật chất và tinh thần của Nhân dân.

Tuy nhiên, sau 05 năm triển khai thực heinej, Nghị định cũng đã bộc lộ một số bất cập và cần nghiên cứu, chỉnh sửa cho phù hợp với thực tiễn hiện nay. Trên tinh thần đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - cơ quan chủ trì soạn thảo đã tích cực rà soát, hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 86/2023/NĐ-CP. Việc ban hành Nghị định này không chỉ nhằm triển khai kịp thời các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật mà còn khắc phục những khó khăn, vướng mắc thực tế hiện nay, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác thi đua, khen thưởng và cải cách thủ tục hành chính.

Nghị định số 86/2023/NĐ-CP bao gồm 03 Chương, 12 Điều và 04 Phụ lục:

- Chương I-Quy định chung gồm 05 điều (từ Điều 1 đến Điều 5). Thời gian và thẩm quyền xét tặng đã được làm rõ tại chương này như sau: (1) Việc xét tặngcác danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” được thực hiện hằng năm và hoàn thành việc bình xét trước ngày 25 tháng 11; (2) Cơ quan có thẩm quyền quy định tại khoản 4 Điều 79, khoản 2 và khoản 3 Điều 80 Luật Thi đua, khen thưởng quyết định tặng các danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”.

- Chương II-Quy định cụ thể gồm 03 điều(từ Điều 6 đến Điều 8). Nội dung chương II đã quy định rõ về: Khung tiêu chuẩn xét tặng các danh hiệu; Hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”; Trình tự, thủ tục xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa” và “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”;

- Chương III-Tổ chức thực hiện gồm 04 điều (từ Điều 9 đến Điều 12).

- Phụ lục 1, 2, 3: Khung tiêu chuẩn đối với từng danh hiệu.

- Phụ lục 4: Phụ lục về Biểu, mẫu thành phần hồ sơ:

+ Phụ lục 1: Khung tiêu chuẩn danh hiệu gia đình văn hóa.

+ Phụ lục 2: Khung tiêu chuẩn danh hiệu thôn, tổ dân phố văn hóa.

+ Phụ lục 3: Khung tiêu chuẩn danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu.

+ Phụ lục 4: Mẫu hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu thi đua.

Nghị định áp dụng đối với hộ gia đình; thôn, làng, ấp, bản, buôn, bon, phum, sóc và tương đương (gọi chung là thôn); tổ dân phố, khu phố, khối phố, khóm, tiểu khu và tương đương (gọi chung là tổ dân phố); xã, phường, thị trấn và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động xét tặng danh hiệu "Gia đình văn hóa", "Thôn, tổ dân phố văn hóa", "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu".

Về nguyên tắc xét tặng: Tuân thủ đúng tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục, thẩm quyền xét tặng; bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; tuân thủ các nguyên tắc quy định tại Điều 5 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022.

Về thời gian, thẩm quyền xét tặng: Việc xét tặng các danh hiệu “Gia đình văn hóa", "Thôn, tổ dân phố văn hóa", “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" được thực hiện hằng năm và hoàn thành việc bình xét trước ngày 25/11.

Cơ quan có thẩm quyền quy định tại khoản 4 Điều 79, khoản 2 và khoản 3 Điều 80 Luật Thi đua, khen thưởng quyết định tặng các danh hiệu "Gia đình văn hóa", "Thôn, tổ dân phổ văn hóa'', "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu".

Về công bố kết quả xét tặng các danh hiệu: Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có quyết định tặng danh hiệu, cơ quan ban hành quyết định công bố công khai trên bảng tin hoặc trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị và các hình thức khác theo quy định về danh sách gia đình, thôn, tổ dân phố, xã, phường, thị trấn được tặng danh hiệu thi đua.

Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 30 tháng 01 năm 2024./.

                                                            Hội đồng phối hợp PBGDPL thành phố Vinh