Thành phố Vinh, mảnh đất địa linh nhân kiệt, với bề dày truyền thống văn hoá- lịch sử. Nơi đây là trung tâm kinh tế, chính trị của tỉnh Nghệ An. Nằm bên dòng sông Lam thơ mộng với sự phát triển vượt bậc trong thời gian qua, Vinh đang ngày càng khẳng định vị thế của mình là một đô thị năng động và đáng sống.

Thành phố Vinh ngày nay là vùng đất Vĩnh Yên và Yên Trường, thuộc tổng Ngô Trường, huyện Chân Lộc, trấn Nghệ An xưa. Trong lịch sử, đây là vùng đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống tự ngàn đời. Cách đây vừa tròn 235 năm, vào năm 1788, trên đường hành quân thần tốc hướng về Thăng Long đánh 29 vạn quân Thanh, Hoàng đế Quang Trung đã ra chiếu chỉ chọn vùng đất giữa núi Dũng Quyết và núi Kỳ Lân - nơi “độ đường vừa cân, có hình thế rộng rãi, khí tượng tươi sáng” có đủ Long, Ly, Quy, Phượng, cận thủy tựa sơn, có núi cao sông rộng làm thành lũy tự nhiên để xây dựng Trung Đô Phượng Hoàng Thành. Tuy Phượng Hoàng Trung Đô không thành hiện thực do Hoàng đế Quang Trung sớm băng hà nhưng đã đặt dấu mốc quan trọng dẫn đến sự hình thành của đô thị Vinh. Năm 1804, vua Gia Long đặt lỵ sở ở Vĩnh Thành, từ đây vùng đất này trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, xã hội của tỉnh Nghệ An. Đến đầu thế kỷ XX, Vinh đã là một thành phố công nghiệp lớn của xứ Trung kỳ, nơi khởi đầu của cao trào cách mạng Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 -1931. Trải qua các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, nhân dân Thành phố Vinh - Bến Thủy đã cùng nhân dân cả nước làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945 mở ra kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập, tự do của dân tộc. Ngày 10/10/1963, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 148 - CP về việc thành lập thành phố Vinh. Đây là một mốc son ghi dấu ấn trong chặng đường xây dựng và phát triển của Thành phố Đỏ. Sau Hiệp định Pa-ri (1973), hòa bình lập lại, được sự giúp đỡ của Cộng hòa Dân chủ Đức, ngày 01/5/1974, Phó Thủ tướng Chính phủ Đỗ Mười đã đặt viên gạch đầu tiên xây dựng lại Thành phố Vinh. Sau 20 năm xây dựng và phát triển, ngày 13/8/1993, thành phố Vinh được công nhận là đô thị loại II. Đến ngày 05/9/2008, Vinh được Thủ tướng Chính phủ công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Nghệ An.

     Xác định vị trí quan trọng của tỉnh Nghệ An và thành phố Vinh trong sự phát triển của vùng Bắc Trung Bộ nói riêng và cả nước nói chung, ngày 30/7/2013, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020; Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 827 ngày 12/6/2020, phê duyệt Đề án phát triển thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An thành trung tâm kinh tế, văn hóa vùng Bắc Trung bộ. Nghị quyết 26 và Quyết định 827 thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Bộ Chính trị và Chính phủ đối với tỉnh Nghệ An và thành phố Vinh - thành phố quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Trải qua 60 năm xây dựng và trưởng thành, thành phố Vinh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, khẳng định là một trong những đô thị phát triển nhanh, bền vững của cả nước. Với quyết tâm xây dựng thành phố Vinh trở thành đô thị văn minh, hiện đại, là trung tâm kinh tế, văn hóa vùng Bắc Trung Bộ, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Vinh, nhiệm kỳ 2020-2025 đã lựa chọn 03 khâu đột phá: Xây dựng kết cấu hạ tầng; Cải cách hành chính; Ứng dụng Công nghệ thông tin.

Năm 2023 là năm có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu kết quả giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XXIV và kế hoạch kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021 - 2025. Kinh tế - xã hội phát triển, thu ngân sách đạt kết quả vượt bậc. Tăng trưởng kinh tế đạt 9,27%; tổng thu ngân sách ước đạt 3.999,819 tỷ đồng đạt 201,1% dự toán Tỉnh giao, 102,1% dự toán HĐND thành phố giao, tăng 10,8% so với cùng kỳ, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Gia đình văn hóa đạt tỷ lệ 94%, khối, xóm văn hóa đạt 92,5%. Thành phố đã sớm hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đang triển khai xây dựng nông thôn mới nâng cao; bước đầu hình thành các vùng kinh tế nông nghiệp công nghệ cao tại các khu vực ngoại thành. Đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, thu hút đầu tư. Hạ tầng giao thông, cảng hàng không, giao thông đối nội, đối ngoại được nâng cấp; nhiều tuyến đường mới được xây dựng, tạo điều kiện phát triển kinh tế và mở rộng không gian đô thị. Các khu đô thị mới, các tòa chung cư, văn phòng, khách sạn cao tầng, siêu thị, các tổ hợp công trình nhiều chức năng... được hình thành, đã làm thay đổi bộ mặt thành phố nhanh chóng, mang dáng dấp một đô thị văn minh, hiện đại ở khu vực Bắc Trung bộ.Vinh là trung tâm giáo dục - đào tạo của vùng, luôn là lá cờ đầu của ngành Giáo dục toàn Tỉnh, với nhiều thành tích cấp quốc gia, quốc tế. Có 80/86 trường đạt chuẩn quốc gia, đạt tỷ lệ 93%, tổ chức tuyển sinh và đào tạo mô hình trường tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế tại một số trường THCS Đặng Thai Mai, Trường Thi, tiểu học Lê Mao, mầm non Hưng Dũng 2, đạt được sự đồng thuận cao trong nhân dân. Luôn phát huy danh hiệu "Thành phố học tập toàn cầu" đã được UNESCO công nhận năm 2020. Lĩnh vực y tế có bước phát triển, các cơ sở y tế, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Đời sống vật chất và tinh thần được nâng cao, nếp sống văn minh đô thị từng bước được hình thành, quốc phòng - An ninh được giữ vững. Để kích hoạt phát triển kinh tế đêm, công tác chỉnh trang đô thị đang được chú trọng thực hiện nhằm tạo ra các không gian đô thị để hoạt động văn hóa, ẩm thực, mua sắm, vui chơi, giải trí. Phố đêm Cao Thắng, Phố ẩm thực Đào Tấn, phố đi bộ Hồ Tùng Mậu - Nguyễn Văn Cừ đã được hình thành và đi vào hoạt động, bước đầu có kết quả tốt, tạo các hiệu ứng tích cực. Đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trên tất cả các lĩnh vực. Chăm lo thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, nhất là các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, chính sách người có công, xây dựng nhà ở cho người có hoàn cảnh khó khăn, quan tâm giải quyết việc làm cho người lao động. Thành phố chú trọng thu hút đầu tư, tạo môi trường thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp. Đến nay, nhiều doanh nghiệp đã tìm hiểu, đầu tư trên địa bàn các dự án đô thị lớn tại xã Hưng Hòa, phường Đông Vĩnh, xã Nghi Phú, phường Vinh Tân,....Quốc phòng, an ninh được giữ vững; thành phố Vinh đang được xem là một trong những thành phố an toàn và thân thiện. Với những thành tích đạt được, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thành phố Vinh vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như: Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân; Huân chương Độc lập Hạng Ba; Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba; nhiều năm được tặng Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ; hàng ngàn đồng bào, cán bộ, chiến sỹ được tặng thưởng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý. Kỷ niệm 60 năm ngày thành lập, thành phố Vinh vinh dự, tự hào được đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhì. Đây là phần thưởng xứng đáng, ghi nhận những nỗ lực, thành quả phấn đấu bền bỉ của biết bao thế hệ cán bộ, đảng viên, quân và dân Thành phố, là nguồn cổ vũ, động viên Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Thành phố tiếp tục phấn đấu để đạt được những thành tựu to lớn hơn.

Để xây dựng và phát triển Thành phố Vinh mở rộng hiện đại, văn minh, giàu mạnh, trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa vùng Bắc Trung Bộ, là động lực tăng trưởng kinh tế của Tỉnh theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết ra đời trong bối cảnh thành phố sẽ mở rộng địa giới hành chính và không gian đô thị bao gồm toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của thị xã Cửa Lò và một số xã của huyện Nghi Lộc. Đây là cơ hội để thành phố phát huy trí tuệ, bản lĩnh phấn đấu xây dựng xứng tầm với các giá trị lịch sử văn hóa, bứt phá vươn lên trở thành thành phố hiện đại, đô thị thông minh, thành phố biển và thành phố ánh sáng trong tương lai.

 Kế thừa, phát huy những thành tựu đã đạt được, những tiềm năng, lợi thế, với tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thành phố Vinh quyết tâm viết tiếp những trang sử mới hào hùng, làm rạng danh truyền thống cách mạng của quê hương Thành phố Đỏ, góp phần xây dựng tỉnh Nghệ An sớm thành tỉnh khá của miền Bắc và cả nước như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Phát huy kết quả đạt được trong 60 năm qua, với các giá trị truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng cùng những tiềm năng, lợi thế sẵn có cùng với sự tin tưởng, kỳ vọng của Trung ương Đảng, Chính phủ và tỉnh Nghệ An sẽ là nguồn nội lực giúp Chính quyền và người dân thành phố Vinh tiếp tục vươn tầm cao mới trên xứng tầm là đô thị trung tâm khu vực Bắc Trung Bộ./

Phạm Oanh - PP VHTT