Tối 23/11, tại Quảng trường Hồ Chí Minh, TP Vinh, tỉnh Nghệ An đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 10 năm dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Toàn cảnh Lễ kỷ niệm 10 năm dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh

          Trong tâm thức người Nghệ Tĩnh, dân ca  Ví, Giặm luôn giữ một vị trí quan trọng, trở thành một biểu tượng của đất và người nơi đây. Ở đâu trên mảnh đất này, cũng chất chứa dáng hình những câu hò, điệu ví của ông cha, để làm nên mạch nguồn nuôi dưỡng cốt cách, tâm hồn mỗi thế hệ người dân xứ Nghệ.

          Suốt hành trình 10 năm dân ca ví, giặm được UNESCO vinh danh, chính quyền, Nhân dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã chung tay, góp phần cho di sản của quê hương ngày càng lan tỏa trong nước và quốc tế.

          Nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định tặng Bằng khen cho 5 tập thể, 5 cá nhân vì có đóng góp xuất sắc trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản dân ca ví, giặm giai đoạn 2014-2024.

          Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An quyết định tặng Bằng khen cho 10 tập thể, 10 cá nhân của tỉnh Nghệ An vì có đóng góp xuất sắc trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản dân ca Ví, Giặm giai đoạn 2014-2024.

          Cán bộ và nhân dân thành phố Vinh vinh dự là 1 trong 5 tập thể xuất sắc được vinh dự đón nhận bằng khen của bộ trưởng bộ văn hóa Thể thao và du lịch vì có nhiều đóng góp trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh giai đoạn 2019- 2024.

Các tập thể, cá nhân nhận bằng khen của Bộ trưởng bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch

Hiện nay, trên địa bàn thành phố Vinh bên cạnh hệ thống di tích lịch sử văn hóa danh lam thắng cảnh đa dạng, sống động là một kho tàng di sản văn hoá phi vật thể (văn hóa dân gian) vô cùng phong phú, đặc sắc như: lễ hội, âm nhạc dân gian, phong tục tập quán, tiếng nói chữ viết, nghề thủ công truyền thống trong đó đặc biệt là di sản phi vật thể đại diện cho nhân loại đã được UNESCO công nhận Dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh.

  Trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, UBND thành phố, sự phối hợp giúp đỡ đồng bộ về chuyên môn của Sở Văn hóa và Thể thao sự hưởng ứng nhiệt tình của các tầng lớp nhân dân, việc bảo tồn, phát huy loại hình di sản văn hóa phi vật thể dân ca Ví Giặm, được duy trì và phát triển, góp phần xây dựng đời sống văn hóa ở cộng đồng trên địa bàn thành phố Vinh. 

          Thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo tồn phát huy di sản dân ca Ví Giặm để di sản không chỉ tồn tại trên sân khấu mà còn thực sự đi vào đời sống nhân dân. Hàng năm, Thành phố xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động Liên hoan dân ca Ví Giặm, Liên hoan nghệ thuật quần chúng, Lễ hội Làng Sen từ Thành phố đến cơ sở, tạo sân chơi, không gian hoạt động và thưởng thức di sản dân ca Ví Giặm cho nhân dân, đặc biệt là thanh thiếu nhi.

          Thành phố chỉ đạo tổ chức các không gian diễn xướng dân ca Ví ,Giặm tại không gian ngoài trời như Quảng trường Hồ Chí Minh, Phố đi bộ, các di tích lịch sử, công trình văn hóa. Phối hợp với Sở Văn hoá và Thể thao Nghệ An tổ chức thành công các hoạt động Lễ hội đường phố Sắc màu di sản tại phố đi bộ thành phố Vinh trong khuôn khổ chuỗi hoạt động Lễ hội Làng Sen, qua đó góp phần tôn vinh, bảo tồn, lan toả những giá trị của dân ca Ví Giặm đến với đông đảo nhân dân và du khách.

Phối hợp Sở Văn hóa và Thể thao các hoạt động bảo tồn phát huy giá trị di sản văn hóa tại Phố đi bộ.

          Bên cạnh đó, Thành phố tích cực tham gia các hoạt động bảo tồn và phát huy di sản dân ca Ví Giặm do Tỉnh và Sở Văn hoá Thể thao tổ chức, thường xuyên đạt thành tích cao trong các hoạt động Hội thi, Hội diễn hàng năm.

Phối hợp hỗ trợ Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh Nghệ An, Thành phố tổ chức thành công các lớp truyền dạy dân ca Ví Giặm cho học sinh trên địa bàn thành phố Vinh - Hưng Nguyên hàng năm. Từng bước đưa dân ca Ví Giặm vào giáo dục tại các trường học trên địa bàn và nhận được sự hưởng ứng tích cực. Chỉ đạo các trường học thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khoá tìm hiểu về di sản, các chương trình văn nghệ có các tiết mục sử dụng chất liệu dân ca… Các hoạt động đã góp phần trao truyền gìn giữ, vun đắp tình yêu, sự hiểu biết của thế hệ trẻ đối với di sản.

Thành phố chỉ đạo thành lập các Câu lạc bộ dân ca, Câu lạc bộ nghệ thuật quần chúng của các phường, xã. Đến tháng 12 năm 2024, toàn Thành phố có 22 CLB Dân ca, câu lạc bộ Nghệ thuật quần chúng cấp phường, và hơn 130 Câu lạc bộ dân ca khối xóm với gần 1800 thành viên hoạt động sôi nổi tích cực. UBND thành phố Vinh đã ban hành quy chế hoạt động và ký quyết định năm 2023 thành lập 03 CLB dân ca Ví Giặm phường: Trung Đô, Hà Huy Tập, Vinh Tân. Năm 2024 thành lập 03 CLB dân ca Ví Giặm phường: Búp Sen Xanh phường - Lê Lợi, Thi Hương phường Trường Thi, Làng Đỏ - Hưng Dũng. Những năm tiếp theo thành phố sẽ tiếp tục thành lập các CLB đủ điều kiện trên địa bàn

Các nghệ nhân dân ca Ví Giặm biểu diễn tại Phố đi bộ thành phố Vinh.

          Công tác sưu tầm, sáng tác lời mới ca ngợi quê hương, đất nước cũng đạt được nhiều kết quả tốt. Một số thành viên các Câu lạc bộ biết sử dụng các loại nhạc cụ truyền thống như nhị, đàn, sáo, trống…

          Chính sách đối với các hoạt động bảo tồn phát huy dân ca Ví Giặm được các cấp ngành và thành phố quan tâm. Đến nay có 3 nghệ nhân ưu tú được vinh danh (Nguyễn Thị Cẩm Vân - Vinh Tân, Lê Tiến Huy - Hà Huy Tập và Nguyễn Tiến Thanh - Hưng Đông). Thành phố quan tâm đến chính sách khen thưởng, động viên, khuyến khích nghệ nhân và sẽ tiếp tục trình hồ sơ công nhận cho các đối tượng đảm bảo các tiêu chí.

          Thành phố Vinh đã vinh dự nhiều lần được khen thưởng của Sở Văn hóa và Thể thao, UBND tỉnh và các cấp ngành liên quan trong công tác phát triển văn hóa, nghệ thuật đặc biệt là công tác bảo tồn phát huy Dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh. 

Năm 2024 vinh dự tự hào được nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, trong thời gian tới thành phố Vinh sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy dân ca Ví Giặm, nâng cao chất lượng hoạt động của các câu lạc bộ dân ca cơ sở. Tham mưu UBND thành phố công tác vinh danh nghệ nhân, và vận dụng hiệu quả các nguồn cơ chế chính sách của Tỉnh hỗ trợ cho hoạt động bảo tồn; phát triển du lịch, văn hóa của thành phố gắn với phát huy giá trị để dân ca Ví, Giặm luôn tỏa sáng.

Phạm Oanh - Phòng VHTT