Mùa thi năm nay đánh dấu sự thay đổi đặc biệt khi lần đầu tiên học sinh sẽ thi theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Với nhiều điểm mới trong quy chế, công tác chuẩn bị cho kỳ thi đã và đang được tỉnh Nghệ An thực hiện chu đáo từ cơ sở vật chất, con người.

Chuẩn bị cho các kỳ thi năm 2025, Báo Nghệ An có cuộc trao đổi với ông Đào Công Lợi - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, Phó Trưởng ban chỉ đạo Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 và Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Giảm áp lực cho học sinh ở Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10

PV: Thưa ông, Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 luôn được nhận định là kỳ thi khó khăn nhất với số lượng thí sinh dự thi hàng năm rất đông nhưng chỉ tiêu trúng tuyển vào các trường công lập lại hạn chế. Riêng năm nay, Kỳ thi có những thay đổi gì so với các năm trước?

Ông Đào Công Lợi: Như chúng ta đã biết, Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm nay có khá nhiều thay đổi do đây là năm đầu tiên kỳ thi được thực hiện theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Trước kỳ thi này, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã ban hành Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT với nhiều điều chỉnh quan trọng trong tuyển sinh đầu cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông nhằm đảm bảo công bằng, minh bạch, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ để đơn giản hóa quy trình tuyển sinh.

Ông Đào Công Lợi ( bên phải) kiểm tra công tác chuẩn bị Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 trong năm 2024. Ảnh: Mỹ Hà

Do tính chất đặc biệt của Kỳ thi năm nay nên từ cuối học kỳ I, Nghệ An đã sớm công bố cấu trúc đề thi minh hoạ và công bố môn thi thứ 3 sớm hơn gần 2 tháng so với các năm trước.

Đây là năm đầu việc lựa chọn môn thi thứ 3 được thực hiện theo Thông tư 30, nhưng việc Nghệ An vẫn thực hiện 3 môn thi là Văn – Toán – Ngoại ngữ không làm xáo trộn việc học và ôn tập của học sinh. Cấu trúc đề thi theo hình thức mới, bám sát hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có tính thực tế và ứng dụng cao.

Kỳ thi năm nay cũng có một số thay đổi theo hướng có lợi cho thí sinh. Cụ thể, đây là năm đầu tiên Nghệ An cộng điểm khuyến khích cho học sinh trung học cơ sở đạt giải cấp tỉnh do Bộ hoặc Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức hoặc phối hợp với các sở, ngành tổ chức trên quy mô toàn tỉnh.

Việc cộng điểm khuyến khích sẽ kịp thời động viên, khuyến khích các em học sinh và các nhà trường trong quá trình phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi và tạo động lực để các em nỗ lực, cố gắng, rèn luyện trong học tập.

Đây cũng là nguyện vọng nhiều năm nay của phụ huynh, học sinh và của các trường.

Buổi ôn tập môn Tiếng Anh của học sinh lớp 9 - Trường THCS Hà Huy Tập - thành phố Vinh. Ảnh: Mỹ Hà

PV: Đến thời điểm này, Sở Giáo dục và Đào tạo đã công bố phương thức xét tuyển của các trường tại Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10. Theo ông, kỳ thi năm nay có thực sự căng thẳng như các năm trước? Phụ huynh cũng lo ngại, kỳ thi sẽ có những xáo trộn sau khi thi xong và các thí sinh được thay đổi nguyện vọng.

Ông Đào Công Lợi: Nói đến kỳ thi sẽ nói đến điểm số, đến cạnh tranh và không tránh được những áp lực. Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 cũng không nằm ngoại lệ.

Tuy nhiên, nếu đánh giá một cách khách quan, kỳ thi này so với các năm trước sẽ bớt căng thẳng hơn rất nhiều. Bởi lẽ, năm nay Sở Giáo dục và Đào tạo vẫn giữ nguyên chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 công lập như năm học trước (năm học với số lượng thí sinh dự thi tăng đột biến và hầu hết các trường đều được tăng thêm lớp, tăng thêm chỉ tiêu).

Trong khi đó, số liệu học sinh đăng ký dự thi lại giảm đáng kể. Cụ thể, nếu như theo số liệu phổ cập, học sinh lớp 9 trên toàn tỉnh năm nay chỉ có 46.845, giảm 6.959 em so với năm 2024.

Các trường học ở Nghệ An ký kết thực hiện phong trào thi đua "90 ngày đêm quyết tâm đạt kết quả cao trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025". Ảnh: Mỹ Hà

Nhưng trên thực tế, theo số lượng đăng ký dự thi tuyển sinh vào lớp 10, năm nay toàn tỉnh chỉ có gần 39.000 thí sinh dự thi, giảm so với năm 2024 là khoảng 5.000 em. Như vậy, tỷ lệ trúng tuyển vào các trường công lập sẽ cao hơn rất nhiều, với hơn 80%. Thực tế cũng cho thấy, năm nay tỷ lệ trúng tuyển ở nhiều trường rất cao, thậm chí có trường trên 90%.

Năm nay, ngành giáo dục vẫn cho phép thí sinh được thay đổi nguyện vọng nhưng thời gian thay đổi sẽ rút xuống chỉ còn 2 ngày để phụ huynh không quá băn khoăn lo lắng.

Tuy nhiên, qua quá trình triển khai, do nhiều phụ huynh, học sinh chưa nắm bắt rõ chủ trương hoặc quá lo ngại việc trúng tuyển nên việc thay đổi nguyện vọng chưa thực hiện đúng như bản chất.

Để việc đổi nguyện vọng đạt mục đích mong đợi, thí sinh và phụ huynh cần chú ý 3 yếu tố: quy mô chỉ tiêu tuyển sinh của trường THPT mà mình dự định đăng ký; đánh giá đúng chất lượng bài thi các môn; ý kiến tư vấn của các giáo viên dạy lớp 9 THCS.

Ngoài ra, Ban Tuyển sinh cần nhắc nhở học sinh, phụ huynh cân nhắc cẩn thận trước khi nhận đơn đổi nguyện vọng, không chạy theo số đông. Thực tế, mục đích của việc thay đổi nguyện vọng là nhằm tăng cơ hội trúng tuyển vào các trường công lập cho thí sinh.

Giờ học của học sinh lớp 9, Trường THCS Nghi Trung, Nghi Lộc. Ảnh: Mỹ Hà

Chuẩn bị sớm và xa cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT

PV: Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có nhiều thay đổi từ số môn thi, phương thức tổ chức kỳ thi. Đến thời điểm này, công tác chuẩn bị cho Kỳ thi đã triển khai đến đâu thưa ông, nhất là trong công tác dạy và học?

Ông Đào Công Lợi: Cũng như Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, năm học 2024 -2025 là năm học đầu tiên, Kỳ thi tốt nghiệp THPT được tổ chức thi theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn các thí sinh dự thi theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2006. Kỳ thi năm nay lại diễn ra trong bối cảnh các địa phương đang chuẩn bị cho việc sắp xếp bộ máy chính quyền theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước nên công tác chuẩn bị cho kỳ thi cũng được tổ chức khẩn trương hơn, từ sớm và từ xa.

Theo đó, từ tháng 8/2024, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các trường THPT hướng dẫn, tư vấn cho học sinh chọn 2 môn tự chọn phù hợp năng lực, sở trường, nguyện vọng của học sinh. Từ đó các trường xây dựng kế hoạch dạy học, ôn tập cả năm học sát với các đối tượng nhóm môn học sinh lớp 12.

Đến đầu tháng 10/2024, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức làm đề thi bám sát hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có cả phần tự luận và trắc nghiệm, các câu hỏi trong đề thi có tính thực tế và ứng dụng cao, không nặng về tính toán, bám sát đánh giá năng lực, tạo ra sự hứng thú cho học sinh khi làm bài. Thời gian qua, trên cơ sở các ngân hàng đề thi, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức nhiều đợt thi thử trên mạng LMS để học sinh làm quen với cấu trúc đề thi mới. Bên cạnh đó, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức 2 đợt thi thử để học sinh cọ xát, tránh áp lực khi chính thức bước vào kỳ thi thật.

Buổi ôn tập miễn phí của thầy và trò Trường THPT Đô Lương 3. Ảnh: Mỹ Hà

Trong suốt năm học, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo và đôn đốc quyết liệt các trường làm tốt công tác đảm bảo chất lượng, việc dạy học, ôn tập được nhiều trường đầu tư tâm huyết. Hiện tất cả các trường đã tổ chức khảo sát diện rộng 4 môn thi tốt nghiệp mà học sinh đăng ký.

Đồng thời, phân công các nhà giáo tâm huyết, giỏi chuyên môn, tích cực đổi mới sáng tạo giảng dạy các lớp 12, dạy đến đâu tập trung ôn luyện đến đó. Song song với công tác ôn tập, các nhà trường thường xuyên quan tâm, động viên và khích lệ học sinh, tổ chức các kỳ thi thử theo quy mô trường, cụm và có phần thưởng cho những em đạt kết quả cao, tạo khí thế thi đua sôi nổi cho cả giáo viên và học sinh

Một điều khó khăn trong năm học này đó là từ học kỳ 2, các trường thực hiện Thông tư 29 và không tổ chức dạy thêm ở trường. Tuy nhiên, tại Nghệ An, 100% trường THPT đã tổ chức dạy thêm miễn phí cho học sinh.

Tiếp nối thành công của phong trào thi đua “90 ngày quyết tâm đạt kết quả cao trong Kỳ thi tốt nghiệp năm 2024”, năm nay ngành Giáo dục tiếp tục triển khai phong trào với quyết tâm, khí thế mới và khát vọng mới, kéo dài từ trung tuần tháng 3 đến khi kết thúc kỳ thi.

Học sinh lớp 12 thảo luận việc ôn tập. Ảnh: Mỹ Hà

Đây cũng là dịp để toàn ngành khẳng định truyền thống hiếu học của quê hương xứ Nghệ, tiếp tục khơi dậy tinh thần đoàn kết, sáng tạo của đội ngũ cán bộ, nhà giáo, người lao động và sự nỗ lực cố gắng của các em học sinh, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học 2024 - 2025. Mục tiêu của toàn ngành là đạt kết quả cao trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, phấn đấu xếp thứ hạng tốt nghiệp từ 12-15 toàn quốc), tỷ lệ đậu tốt nghiệp THPT năm 2025 từ 99,5% trở lên.

PV: Kỳ thi năm nay có khá nhiều điều chỉnh trong công tác tổ chức và hình thức thi có nhiều khác biệt. Điều đó có ảnh hưởng đến quá trình chuẩn bị không, thưa ông?

Ông Đào Công Lợi: Năm nay toàn tỉnh Nghệ An có hơn 40.000 thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT. Trong đó có hơn 38.000 thí sinh là học sinh lớp 12 thi theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, còn lại hơn 1.400 thí sinh tự do. Thực hiện hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Nghệ An tổ chức 2 hội đồng riêng dành cho thí sinh của 2 chương trình, do thời gian thi, thời lượng môn thi và đề thi khác nhau. Trong đó, có 70 điểm thi dành cho học sinh chương trình Giáo dục phổ thông 2018, còn 2 điểm thi dành cho thí sinh chương trình Giáo dục phổ thông 2006.

Một trong những điểm mới quan trọng nhất của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay là số buổi thi rút ngắn lại, còn 4 buổi thi cho 4 môn. Điều này sẽ giảm áp lực cho thí sinh và xã hội, nhưng sẽ áp lực cho người tổ chức thi. Đặc biệt, ở buổi thi thứ 3 theo quy định thí sinh sẽ dự thi 2 môn tự chọn. Tuy nhiên, quy chế mới có thể dẫn đến mỗi phòng thi sẽ có thí sinh dự thi nhiều môn, nhiều mã đề khác nhau. Vì thế nếu giám thị không được tập huấn kỹ càng và nắm rõ nhuần nhuyễn các thao tác theo quy chế, sẽ có nguy cơ căng thẳng, nhầm lẫn.

Giờ học của học sinh lớp 12 - Trường THPT Đô Lương 3. Ảnh: Mỹ Hà

Để đảm bảo kỳ thi diễn ra nghiêm túc, an toàn, đúng quy chế Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ lựa chọn giáo viên làm nhiệm vụ coi thi có kinh nghiệm. Đồng thời tổ chức tập huấn nhiều đợt, đến từng điểm thi, người làm nhiệm vụ coi thi. Trong đó, mỗi điểm thi sẽ phải làm mẫu cho giám thị từ việc bắt thăm phòng coi thi, quy trình phát đề, thu bài làm, niêm phong bài thi, nộp bài thi… khi chuyển tiếp môn thi và kết thúc buổi thi.

Thời điểm này, Nghệ An đã thành lập Ban chỉ đạo thi các cấp, ban hành kế hoạch tổ chức kỳ thi tốt nghiệp năm 2025. Trong đó đảm bảo tiến trình thời gian, phân công nhiệm vụ rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm. Ban hành kế hoạch thanh tra, phối hợp giữa Sở Giáo dục và Đào tạo với Công an tỉnh và các sở, ngành địa phương để tổ chức tốt kỳ thi.

Dù còn rất nhiều việc phải làm nhưng điều chúng tôi yên tâm đó là những đổi mới của kỳ thi tốt nghiệp từ năm 2025 được các nhà trường, giáo viên và học sinh đánh giá cao, đáp ứng mục tiêu của Chương trình Giáo dục phổ thông mới 2018, trong đó chú trọng việc phát huy các năng lực, đặc biệt là năng lực sáng tạo của người học.
Vì thế, thời gian còn lại Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các phòng chuyên môn và các cơ sở giáo dục sẽ chuẩn bị sớm, chu đáo mọi mặt để kỳ thi tốt nghiệp năm 2025 tại tỉnh Nghệ An diễn ra an toàn, đúng quy chế và đạt kết quả cao

PV: Cảm ơn ông!

Nguồn: Mỹ Hà- Báo Nghệ An